Azərbaycan millisi 16 noyabr 2025-də Bakıda Fransaya 1:3 hesabı ilə məğlub olaraq DÇ-2026-nın Avropa seçmə mərhələsini tamamladı. Bu oyun – və bütün qrupun yekunu – komandanın güclü və zəif tərəflərini açıq şəkildə göstərdi: qısa, enerjili başlanğıc, sonra taktiki boşluqlar və nəticədə son yerlə bitən ciddi yoxlama.
Matçın xülasəsi: sürətli qol, sonra zəncirvari səhvlər
Oyunun 4-cü dəqiqəsində Renat Dadaşov komandanı önə çıxardı – sürətli və dəqiq əks-hücumun nəticəsi idi və tribunaları ümidlə doldurdu. Lakin bu üstünlük uzunmüddətli nəzarət yaratmadı. Fransa mərhələlər üzrə təzyiqi artırdı: Jan-Filipp Mateta 17-ci dəqiqədə hesabı bərabərləşdirdi, 30-cu dəqiqədə Maqnes Aklüş qol vurdu, 45-ci dəqiqədə isə Şahruddin Məmmədəliyevin avtoqolu ev sahiblərinin ümidlərini tamamilə söndürdü – 1:3 və fasiləyə bu hesabla getdik.
İkinci hissədə Azərbaycan sürətli hücumlar etməyə çalışsa da, real təhlükə yaradan epizodlar az idi və Fransa oyunu rahat şəkildə idarə etdi.
Əsas statistika: rəqəmlər vəziyyəti göstərir
Rəsmi statistika oyun boyunca balansın necə pozulduğunu göstərir: topa sahiblik təxminən 24%-ə qədər düşdü, Fransa isə təxminən 76% ilə oynadı; ümumi zərbələr 17–2, çərçivəyə gedən zərbələr 4–1; künc zərbələri 8–1. Bu göstəricilər mövqelərdən və oyunun gedişindən asılı olaraq hesabın nə üçün belə olduğunun aydın səbəbidir.
Qrupun yekunu: yerlər və play-offa çıxan komanda
Bütün qrup mərhələsi başa çatdı. Dörd komanda hərəyə 6 oyun keçirdi və nəticə belə formalaşdı: Fransa – 16 xal (birinci yer, birbaşa vəsiqə), Ukrayna – 10 xal (ikinci yer, play-offlar), İslandiya – 7 xal (üçüncü), Azərbaycan – 1 xal (dördüncü). Ukraynanın son turda İslandiyanı məğlub etməsi ikinci yeri təmin etdi və beləliklə, onlar pley-offlarda mübarizə aparacaqlar. Bu reallıq qrupdakı hər komandanın səviyyəsini göstərir: Fransa struktur və dərinliklə seçildi, Ukrayna kritik matçlarda nəticə qazandı, İslandiya rəqabətçi olsa da fasilələrdə xallar itirdi, Azərbaycan isə topladığı xallar baxımından ən zəif nəticəni göstərdi.
Nəyin üzərində işləmək lazımdır?
Müsbət məqamlar:
Komanda ayrı-ayrı epizodlarda mübarizə ruhu və cəsarət göstərdi. Renat Dadaşov kimi hücumçular hələ də fərqlənir.
Bir neçə oyunda taktiki intizam, presinqə cəhdlər və sürətli keçidlər gördük, amma bunlar ardıcıl olmadı.
Əsas çatışmazlıqlar:
Müdafiə və standartlar. Yalnız şəxsi səhvlər deyil, həm də zonaların düzgün bölünməməsi, hava duelində zəifliklər və standart vəziyyətlərdə koordinasiyanın pozulması nəticələrə ciddi təsir etdi. Avtoqol və digər dəqiq səhvlər bunun nümunəsidir.
Mərkəzi sahədə idarəetmənin olmaması. Qarşıdakı rəqiblər, xüsusən Fransa və Ukrayna topa nəzarətlə oyunu qurdu. Azərbaycan isə çox vaxt topu itirən tərəf oldu və hücum qurmaq üçün vaxt tapmadı.
Hücumda yaradıcılıq və realizasiya çatışmazlığı. Rəqibi açmaq üçün lazım olan son ötürmələr və dəqiq zərbələr az idi; yaradıcılığın olmaması Dadaşov kimi hücumçuların fərdi olaraq yaratdıqlarını da məhdudlaşdırdı.
Heyət dərinliyi. Yaxşı oyunçular var, amma dəyişiklik etməklə oyunu yönləndirə biləcək kifayət qədər variant yox idi. Bu, sonluq oyunları, cəzalar və zədələr zamanı problem yaradır.
Qısa təkliflər: nə edilməlidir?
Standart vəziyyətlərə (həm müdafiə, həm hücum) ciddi diqqət; hava duellərinin təkmilləşdirilməsi.
Mərkəzi zonada top saxlama qabiliyyəti olan oyunçuların seçimi və buna uyğun taktiki modelin qurulması.
Gənc futbolçuları daha çox sınaqlardan keçirmək, yoldaşlıq oyunları vasitəsilə heyət dərinliyi artırılmalı.
Analitika və statistik göstəricilərdən istifadə: təsirli ötürmələr, top itkisi/qəbul səviyyəsi kimi metriklərə əsaslanan məşq planları hazırlanmalı.
Nəticə
Bu seçmə mərhələ Azərbaycan üçün dərslərlə dolu oldu: komanda müəyyən potensial göstərdi, amma ardıcıllıq, taktiki intizam və heyət dərinliyi mövzusunda çatışmayan məqamlar nəticəni müəyyən etdi. Bu sınaq heç də fatal deyil, amma irəliləyiş üçün AFFA, klublar və məşqçi korpusunun birgə və davamlı işi lazımdır. Düzgün planlaşdırma və sistemli iş üç ildə vəziyyəti xeyli dəyişdirə bilər.
Əli Vəliyev
