Düz 16 il əvvəl - 2009-cu il oktyabrın 30-da kişilərdən ibarət Azərbaycan şahmat millisi Serbiyanın Novi-Sad şəhərində keçirilən Avropa çempionatında, komanda şəklində tarixində ilk dəfə qızıl medala sahib olub.
İdman.Biz xəbər verir ki, bu hadisə Azərbaycan şahmatı üçün həqiqətən də tarixi dönüş nöqtəsi idi. Həmin uğurdan sonra ölkənin kişi komandası uzun illər komanda yarışlarının əsas favoritlərindən birinə çevrildi.
Avropa çempionatının həlledici turunda Azərbaycan Niderlandı 2,5:1,5 hesabı ilə məğlub etdi və paralel görüşdə İspaniya ilə heç-heçə oynayan Rusiyanı qabaqladı. Bu nəticə yığmamıza 15 komanda xalı qazandırdı və “təmiz qızıl”ı təmin etdi.
O əfsanəvi heyət bu gün də xatırlanır. Azərbaycanı Teymur Rəcəbov, Şəhriyar Məmmədyarov, Vüqar Həşimov, Qədir Hüseynov və Rauf Məmmədov təmsil edirdilər. Komandanın kapitanı isə hazırda Avropa Şahmat İttifaqının prezidenti olan Zurab Azmayparaşvili idi.
Son turun finalı artıq bir əfsanəyə çevrilib. Üç oyun heç-heçə başa çatdıqdan sonra bütün turnirin taleyi Vüqar Həşimovun üzərində qaldı. O, gərgin görüşdə Niderland təmsilçisi Daniyel Stelvaqeni məğlub etdi. Rəqib 70-ci gedişdə yeganə həlledici səhvini buraxdı və bunun nəticəsində əldə edilən qələbə Azərbaycanı Avropanın şahmat turnirinin zirvəsinə çıxardı.
Vüqar Həşimov haqqında xüsusi qeyd etmək lazımdır. Parlaq oyun üslubu və cəsarətli gedişlərin dahisi olan Həşimov 2009-cu ilin noyabrında dünya reytinqində ilk “altılıq”da yer alırdı. 2014-cü il yanvarın 11-də onun ömrü faciəvi şəkildə yarımçıq qaldı. Azərbaycan şahmat ictimaiyyəti bu istedadlı şahmatçının xatirəsini bu gün də ehtiramla anır. Elə həmin ildən - 2014-dən etibarən ölkəmizdə dünyanın ən güclü və ən perspektivli qrossmeysterlərini bir araya gətirən Vüqar Həşimovun adına təşkil edilən Xatirə Turniri təşkil olunur.
Həmin qələbə Azərbaycan şahmatında yeni bir dövrün başlanğıcı oldu. Ölkəmiz aparıcı şahmat dövləti statusunu möhkəmləndirdi və daha iki dəfə - 2013 və 2017-ci illərdə yenidən Avropa çempionu oldu.
Artıq 2025-ci ilin oktyabrında yenilənmiş heyətlə çıxış edən Azərbaycan kişi millisi Teymur Rəcəbovun kapitanlığı altında Avropanın vitse-çempionu adını qazandı. Lakin məhz 2009-cu ilin o tarixi qələbəsi dönüş nöqtəsinə çevrildi və Azərbaycan şahmatının tarixində yeni səhifə açdı.
Teymur Tuşiyev
